Thoái Hóa Cột Sống Chèn Dây Thần Kinh: Đừng Chủ Quan Căn Bệnh Này

Dương Yến 11:00 Sáng , 19/06/2023

5/5 - (5 bình chọn)

Thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh là bệnh lý xuất hiện ngày càng phổ biến hiện nay. Các triệu chứng bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như rối loạn tiền đình, co giật,…

Thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh là bệnh gì?

Thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh là tình trạng xảy ra khi dây thần kinh chịu nhiều áp lực từ các mô xương sụn do cột sống bị tổn thương. Tình trạng thoái hóa, viêm và sưng chèn ép lên dây thần kinh trung tâm vùng cột sống khiến các dây thần kinh bị tê liệt, giảm chức năng hoạt động.

Về mặt y học, cột sống tập trung nhiều dây thần kinh quan trọng như hệ thống dây chằng, mạch máu và dây thần kinh. Khi bị thoái hóa cột sống, các mạch dây thần kinh bị chèn ép khiến quá trình truyền tín hiệu và dẫn máu lên não bị ứ trệ.

Triệu chứng điển hình của bệnh

Căn bệnh gây chèn ép lên các dây thần kinh trên khắp cơ thể. Mỗi vị trí sẽ có triệu chứng biểu hiện khác nhau, cụ thể như:

Dây thần kinh vùng cổ

Các rễ thần kinh vùng cổ có chức năng chi phối vận động và cảm giác vùng cổ, cánh tay, vai cũng như chi phối phản xạ gân xương.

Bệnh nhân có thể gặp một số biểu hiện cấp tính hoặc mãn tính tùy vào mức độ chèn ép như:

Đau mỏi vùng vai gáy: Cơn đau xảy ra thường xuyên, đặc biệt là khi vận động cổ. Ngoài ra, người bệnh sẽ có biểu hiện đau lan xuống vai, cẳng tay, cánh tay cho đến các đầu ngón tay theo dây thần kinh.
Rối loạn cảm giác: Chèn ép dây thần kinh cổ khiến bệnh nhân thường xuyên có cảm giác tê bì các đầu ngón tay hoặc rối loạn cảm giác nóng lạnh dọc vùng dây thần kinh bị chèn ép.
Đau đầu, chóng mặt: Bệnh nhân thường hay bị đau đầu vùng chẩm, kéo theo hiện tượng chóng mặt khi ngồi xuống, đứng lên.

Dây thần kinh vùng ngực

Chèn ép dây thần kinh vùng ngực hay đau dây thần kinh liên sườn là một trong những biến chứng do thoái hóa cột sống gây nên. Các dây thần kinh liên sườn cũng là các dây thần kinh dễ bị tác động do nằm ở vị trí nông.

Theo đó, có một số triệu chứng nhận biết tình trạng này như sau:

Đau nhói, tức ngực, đau mạng sườn: Những cơn đau xuất hiện từng đợt, bất thường dọc theo dây thần kinh liên sườn, đặc biệt là khi bệnh nhân vặn mình, chuyển tư thế, nằm nghiêng,…
Đau một bên sườn: Cơn đau từ trước ngực lan theo mạng sườn, cơn đau lan ra tận phía sau cạnh cột sống.

Dây thần kinh liên sườn rất dễ bị tác động do nằm ở vị trí nông.

Dây thần kinh tọa

Thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh tọa gây ra cảm giác đau dọc theo đường đi của dây thần kinh này, chi phối khả năng vận động vùng thắt lưng, mông và chân.

Một số triệu chứng đau dây thần kinh tọa do thoái hóa cột sống có thể kể đến như:

Đau nhói vùng thắt lưng, cơn đau lan xuống chân trái hoặc phải theo đường đi của dây thần kinh tọa.
Cơn đau xuất hiện bất thường, đau âm ỉ và có dấu hiệu tăng lên khi bệnh nhân thay đổi tư thế, vận động quá sức hay thậm chí là ho, hắt xì,…
Bệnh nhân có thể gặp phải một số triệu chứng như tê nóng, đau rát như kiến bò ở vùng thắt lưng xuống chân.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chủ yếu gây chèn ép dây thần kinh là do sự tổn thương ở các mô cột sống hoặc tình trạng viêm, sưng do thoái hóa cột sống. Ngoài ra còn bao gồm một số yếu tố xúc tác gây nên tình trạng này như:

Tuổi cao kéo theo sự lão hóa: Vùng cột sống và đĩa đệm giữa các cột sống sẽ bị lão hóa, mất dần khả năng đàn hồi theo tuổi tác. Điều này làm tăng nguy dây thần kinh bị chèn ép.
Thể lực yếu: Người không thường xuyên vận động khi bị thoái hóa cột sống sẽ có nguy cơ mắc chứng chèn ép dây thần kinh lớn hơn người bình thường. Đặc biệt là khi bệnh nhân ít vận động sau đó lại tập luyện với cường độ cao với mong muốn cải thiện bệnh.
Sinh hoạt sai tư thế: Những cơn đau nhức do thoái hóa cột sống khiến bệnh nhân thường giữ tư thế không ngay ngắn trong một thời gian dài để giảm đau. Chính điều này là nguyên nhân gây áp lực lên các rễ thần kinh vùng cột sống.
Thoát vị đĩa đệm: Đĩa đệm giữa các đốt sống bị nén lại, phình ra, thoát vị gây lực chèn ép lên các rễ dây thần kinh xung quanh khu vực đó.
Hẹp ống xương: Ống xương hẹp là nguyên nhân gây gia tăng áp lực lên các dây thần kinh xung quanh tủy sống.
Viêm khớp: Tình trạng viêm các khớp vùng cột sống cũng có thể gây nên tình trạng chèn ép các rễ dây thần kinh quanh vùng cột sống.
Nhiễm trùng: Cột sống hoặc đĩa đệm vùng cột sống bị thoái hóa, nhiễm trùng dẫn đến viêm, sưng là nguyên nhân khiến dây thần kinh bị tổn thương.

Tuổi già kéo theo sự láo hóa làm cột sống và đĩa đệm mất dần khả năng đàn hồi.

Thoái hóa cột sống chèn ép dây thần kinh có nguy hiểm không?

Có thể thấy, đây là tình trạng khá nguy hiểm bởi nó tác động lên nhiều rễ thần kinh quan trọng trên cơ thể. Các cơn đau thường khởi phát không liên tục khiến nhiều người chủ quan. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán, xử lý và kịp thời điều trị, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

Rối loạn tiền đình: Khi dây thần kinh vùng cổ bị chèn ép, máu không thể lưu thông lên não khiến bệnh nhân bị mất ngủ, căng thẳng, mệt mỏi dẫn đến chứng rối loạn tiền đình kéo dài.
Rối loạn vận động: Rễ dây thần kinh các chi bị chèn ép ảnh hưởng lớn đến khả năng di chuyển và vận động của toàn cơ thể.
Bại liệt: Việc thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh tác động trực tiếp vào tủy sống khiến các chi bị rối loạn, thậm chí bệnh nhân còn có nguy cơ bị liệt nửa người.

ĐỌC THÊM: Thoái hóa cột sống nên ăn gì và kiêng gì để hỗ trợ điều trị bệnh?

Cách điều trị thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh

Trước hết, bệnh nhân cần được thăm khám để bác sĩ xác định dây thần kinh nào đang bị tổn thương để từ đó mới có phác đồ điều trị phù hợp.

Điều trị bằng Tây y

Trong Tây y, có hai cách điều trị chính đó là sử dụng thuốc Tây và phẫu thuật. Mục đích chung là tác động lên vị trí thoái hóa cột sống và dây thần kinh bị chèn ép.

Uống thuốc Tây

Thuốc Tây là phương pháp đầu tiên được bác sĩ chỉ định khi tình trạng bệnh không quá nặng đến mức phải phẫu thuật. Bệnh nhân bị thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh có thể được chỉ định một số loại thuốc như:

Thuốc giảm đau: Paracetamol, acetaminophen, thuốc kháng viêm không corticoid, thuốc corticosteroid uống giúp giảm đau, giảm sưng viêm.
Thuốc tác dụng giãn cơ và an thần: Metaxopol, baclofen, cyclobenzaprin, carisoprodol là những thuốc an thần tổng hợp có tác dụng giảm đau, giảm căng cứng cơ hiệu quả.
Thuốc phục hồi chức năng sụn khớp: Acid hyaluronic, collagen type 2, glucosamine sulfate,…
Thuốc làm chậm thoái hóa: Diacerein, glucosamine, chondroitin,…
Vitamin B và các thực phẩm chức năng: Giúp bổ sung khoáng chất cho xương khớp chắc khỏe.

Thuốc tây và các thực phẩm chức năng tốt cho xương khớp dành cho bệnh nhân thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh.

Đa phần các loại thuốc tây trị thoái hóa cột sống chèn ép dây thần kinh đều có một số tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân. Do đó, bệnh nhân tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý thêm bớt thuốc và ngưng liệu trình khi chưa được sự đồng ý của bác sĩ chuyên khoa.

Phẫu thuật

Phương pháp Tây y cũng cho phép bệnh nhân điều trị bằng cách phẫu thuật trong trường hợp bệnh nhân bị đau kéo dài và phương pháp uống thuốc không còn hiệu quả. Mục tiêu của phương pháp phẫu thuật là giải phóng rễ thần kinh bị chèn ép và điều chỉnh cấu trúc cột sống.

Theo đó, bệnh nhân có thể được chỉ định các phương pháp mổ như sau:

Phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm chèn dây thần kinh và hàn xương liên thân đốt lối trước.
Mổ lấy nhân thoát vị và giải phóng chèn ép thần kinh lối sau qua nội soi.
Phẫu thuật cắt bỏ một phần bản sống, mở rộng lỗ liên hợp để giải ép dây thần kinh không cần hàn xương.
Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo không cần hàn xương.
Phẫu thuật tạo hình bản sống lối sau khi bệnh nhân bị tổn thương tủy sống.

Chữa bằng Đông y

Trong Đông y, căn bệnh này sẽ được điều trị thông qua nguyên tắc tác động sâu vào bên trong cơ thể để giải phóng rễ thần kinh bị tổn thương. Mục đích chính là đả thông kinh lạc, tăng tuần hoàn máu và trao đổi chất giúp nâng cao sức khỏe xương khớp.

Phương pháp Đông y tác động sâu vào bên trong cơ thể nhằm giải phóng rễ thần kinh bị tổn thương.

Sau khi xác định hệ thống dây thần kinh nào đang bị tổn thương do thoái hóa cột sống, lương y sẽ kê đơn thuốc sao cho phù hợp với tình trạng bệnh của bệnh nhân. Một số bài thuốc Đông y được áp dụng riêng biệt với từng hệ thống dây thần kinh khác nhau như sau:

Bài thuốc chữa thoái hóa cột sống chèn ép dây thần kinh cổ

Tác dụng: Tán hàn, khử phong, thông kinh hoạt lạc,…
Các vị thuốc: Tam thất và sinh khương 3g. Mộc qua, bạch thược, quy đầu, quế chi, xuyên khung, xương truật mỗi thứ 8g. Cam thảo 6g, cát căn 15g và 3 quả đại táo.
Cách dùng: Sắc thang thuốc lấy nước, chia làm 3 bát uống sau ăn và dùng hết trong ngày.

Bài thuốc chữa thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh tọa

Tác dụng: Hóa ứ, chỉ thống, thông khí an thần, trừ phong hoạt huyết, bồi bổ can thận.
Bao gồm các vị thuốc: Đan sâm, ích mẫu, kê huyết đằng cùng lượng 20g. Rễ bưởi bung, tang chi, hương phụ cùng lượng 16g. Trần bì, khởi tử, tần giao, đỗ trọng, thổ phục linh cùng lượng 10g.
Cách dùng: Mỗi 1 thang dùng sắc uống trong một ngày, chia làm 3 lần. Đun thuốc lại cho ấm rồi mới uống và uống hết trong ngày.

Bài thuốc chữa thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh liên sườn

Tác dụng: Thông kinh hoạt lạc, hành khí hoạt huyết, sơ can lý khí, khu phong tán hàn.
Các vị thuốc có trong bài gồm: Quế chi, bạch chỉ, chỉ xác, uất kim, phòng phong, khương hoạt, xuyên khung cùng lượng 8g. Thanh bì 6g và đan sâm 12g.
Cách dùng: Tương tự bài trên, dùng 1 thang sắc lấy 3 chén thuốc dùng 3 lần, uống sau ăn và uống hết trong một ngày.

Chữa bằng xoa bóp – bấm huyệt

Xoa bóp – bấm huyệt là liệu pháp kết hợp học thuyết y học cổ truyền và hiện đại dành cho bệnh nhân ở mức độ nhẹ. Theo đó, liệu pháp này sẽ tác động trực tiếp lên huyệt vị đang bị chèn ép, tắc nghẽn và ứ trệ do thoái hóa cột sống, cụ thể:

Chèn ép dây thần kinh liên sườn tác động vào huyệt hoa đà giáp tích tương ứng với vùng đau và huyệt á thị.
Chèn ép dây thần kinh tọa tác động vào huyệt đại trường du, huyệt ủy trung, huyệt thận du, huyệt thừa phù và huyệt thừa sơn.
Chèn ép dây thần kinh vùng cổ tác động vào huyệt phong phủ, huyệt phong trì, huyệt thiên trụ và huyệt đại chùy.

Bệnh nhân có thể tham khảo liệu pháp diện chẩn chữa thoái hóa hoặc châm cứu cũng có tác dụng điều trị và hiệu quả tương đương.

Mẹo dân gian điều trị bệnh

Ngoài những phương pháp trên, bệnh nhân có thể tham khảo một số mẹo dân gian hỗ trợ điều trị hiệu quả như sau:

Xoa bóp vùng cột sống đau nhức bằng nước lá lốt, lá ngải cứu và giấm gạo kết hợp.
Đắp thuốc với hỗn hợp xương rồng, cám gạo, giấm nuôi và lá chuối hột.
Đắp lá ngải cứu sao vàng cùng muối trắng.
Uống rượu quả nhàu ngâm.
Uống rượu hạt gấc nướng ngâm với rượu trắng.

Quà nhàu và cây xương rồng là một trong những bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh.

Mẹo dân gian hay các bài thuốc Nam chữa thoái hóa cột sống là phương pháp dễ thực hiện, chi phí thấp nhưng hiệu quả không cao. Thực tế, phương pháp này không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị khác. Bệnh nhân nên cân nhắc trước khi áp dụng điều trị.

Lưu ý khi bị thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh

Bên cạnh việc tham khảo các cách chữa trị, bệnh nhân cần biết cách kiểm soát và phòng tránh thông qua một số lưu ý sau:

Bổ sung dưỡng chất tốt cho xương khớp và hệ thần kinh mỗi ngày

Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng với các nhóm thực phẩm là điều vô cùng quan trọng. Bệnh nhân có thể tham khảo một số thực phẩm để đưa vào bữa cơm hàng ngày như: Món ăn từ nước hầm xương, đậu bắp, rau mồng tơi, sữa, hàu, cá hồi, dầu cá, nấm, cải xanh,…

Điều chỉnh tư thế làm việc và các thói quen sinh hoạt

Bệnh nhân không nên giữ tư thế xấu như khom lưng, ngồi hoặc đứng quá lâu, ít vận động. Thay vào đó, luôn giữ tư thế thẳng lưng, đan xen vận động trong giờ làm việc, không để bản thân bị căng thẳng sẽ làm giảm áp lực lên các dây thần kinh.

Thay đổi và loại bỏ các thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Các thói quen như thức đêm, sử dụng đồ uống có cồn, sử dụng chất kích thích, ăn uống không kiểm soát gây béo phì chính là nguyên nhân ảnh hưởng không tốt đến dây thần kinh và cần được loại bỏ.

Có thể thấy, thoái hóa cột sống chèn dây thần kinh là triệu chứng vô cùng nghiêm trọng ảnh hưởng gần như toàn bộ cơ thể. Khi có dấu hiệu của biến chứng này, bệnh nhân nên kịp thời đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, xác định mức độ bệnh và có liệu pháp điều trị kịp thời, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra.