Thoái Hóa Khớp Háng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Đặt lịch hẹn

×

Thoái Hóa Khớp Háng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Thoái Hóa Khớp Háng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Đặt lịch

Thoái hóa khớp háng là bệnh thường gặp ở người lớn tuổi và thường liên quan đến nguyên nhân chấn thương, viêm khớp hay sự bất thường của khớp gây đau đớn mỗi khi vận động. Bệnh cần phát hiện kịp thời và điều trị sớm để không xảy ra các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh.

Thoái hóa khớp háng là gì? Phân loại và đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Khớp háng là bộ phận trong đó bao gồm chỏm xương đùi hình cầu và phần ổ chảo ở khung chậu. Bên trong ổ chảo có các viền sụn để giữ cho khớp háng được chắc chắn hơn khi di chuyển. 

Ngoài ra khớp háng còn có vai trò nâng đỡ cơ thể và thường chịu áp lực lớn nên rất dễ bị bào mòn. Thoái hóa khớp háng là tình trạng các sụn khớp dần bị bào mòn từ đó khiến cho các chức năng của khớp háng bị ảnh hưởng và tổn thương nặng nề. 

Tình trạng chung của những người bệnh thoái hóa khớp và thoái hóa khớp háng nói riêng là những cơn đau dữ dội và liên tục mỗi khi di chuyển hay vận động, từ đó khiến cuộc sống sinh hoạt của người bệnh ảnh hưởng rất nhiều.

Đây là bệnh lý thường gặp ở người lớn tuổi thường do các chấn thương tại vị trí khớp háng trước đó hoặc do cấu tạo khớp bất thường. 

Phân loại bệnh thoái hóa khớp háng

Thoái hóa khớp háng được chia thành 2 thể bệnh chính bao gồm:

Thoái hóa khớp háng nguyên phát: Đây là thể bệnh chiếm đến 50% trong tổng số những người mắc bệnh, người bệnh từ trên 60 tuổi thường mắc thể bệnh này.

Thoái hóa khớp háng thể thứ phát: Thể bệnh này thường do nhiều nguyên nhân.

• Thoái hóa khớp háng sau chấn thương: Người bệnh mắc thoái hóa do đã từng gặp các chấn thương như gãy cổ xương đùi, trật khớp háng, vỡ ổ cối.
• Bệnh trên nền dị dạng cũ: Trật khớp háng, thiểu sản khớp háng.
• Thoái hóa sau biến dạng mắc phải coxa plana hoặc các chòm xương đùi bị hoại tử do vô khuẩn.

Đối tượng nguy cơ mắc thoái hóa khớp háng

Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh này, tuy nhiên những trường hợp dưới đây có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nhiều so với những người khác:

• Độ tuổi: Người có độ tuổi từ 60 tuổi trở lên có nguy cơ mắc bệnh cao. Nguyên nhân là do khi còn trẻ thường không quan tâm đến các vấn đề về xương khớp.
• Phụ nữ: đối tượng phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới
• Có dị tật bẩm sinh ở khớp háng
• Người thừa cân béo phì: Người thừa cân khiến cho khớp háng phải chịu áp lực lớn từ cơ thể nên dễ bị tổn thương và bào mòn nhanh hơn mức độ của người bình thường.
• Lao động quá sức khiến khớp háng bị tổn thương nặng nề do 
• Di truyền: Đối tượng trong gia đình có tiền sử mắc bệnh như bố, mẹ, chị em ruột.

Nguyên nhân gây bệnh thoái hóa khớp háng

Thoái hóa khớp háng được phân ra thành 2 dạng, do đó mỗi dạng bệnh sẽ có những nguyên nhân gây bệnh khác nhau.

Nguyên nhân thoái hóa khớp háng nguyên phát

Nguyên nhân nguyên phát thường hay bắt gặp nhất ở những bệnh nhân là người cao tuổi. Khi tuổi càng cao, quá trình lão hóa diễn ra càng nhanh và mạnh hơn làm cho sụn khớp tại phần xương háng có dấu hiệu bị bào mòn và tổn thương.

Lớp màng hoạt dịch trong xương lúc này không thể sản xuất đủ lượng chất lỏng cần thiết khiến không đủ độ bôi trơn sụn làm cho sụn khớp gặp khó khăn mỗi khi người bệnh vận động.

Nguyên nhân này ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, sinh hoạt do người bệnh không thể di chuyển làm cho quá trình thoái hóa diễn ra nhanh và mạnh hơn.

Đối với phụ nữ, trong quá trình mang thai khiến khung xương háng và xương chậu bị nở ra làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp háng hay thoái hóa khớp chân sau này.

Nguyên nhân thứ phát

Nguyên nhân thứ phát thường liên quan chủ yếu đến các bệnh lý hoặc do chấn thương, tác động từ bên ngoài gây ra. Do đó, bác sĩ điều trị và người bệnh phải xác định đúng nguyên nhân thì mới có được phác đồ điều trị hiệu quả. 

Một số nguyên nhân dưới đây đều là những nguyên nhân thường gặp:

• Gặp chấn thương: Chấn thương, té ngã khi luyện tập hay trong quá trình làm việc đều là nguyên nhân khiến cho khớp háng bị tổn thương và dần hình thành quá trình thoái hóa.
• Dị tật bẩm sinh: Những trường hợp mắc dị tật bẩm sinh tại khu vực khớp háng hoặc các vùng lân cận đều gây ra chèn ép lên khớp háng, làm xuất hiện tình trạng thoái hóa. Một số dị tật bẩm sinh thường gặp đó là lồi ổ cối, sai khớp bẩm sinh, chiều dài chân không đều,…
• Cơ thể thiếu nhiều chất dinh dưỡng cần thiết: Đây là nguyên nhân thường gặp ở bà bầu và người cao tuổi. Khi cơ thể không cung cấp đủ lượng dinh dưỡng hàng ngày,  thiếu vitamin và các khoáng chất khác, đồng thời sử dụng đồ uống có cồn và chất kích thích khiến sụn khớp không đủ dưỡng chất để tổng hợp sản sinh hoặc tái tạo các tế bào mới. Tình trạng này diễn ra thường xuyên sẽ khiến xương dần bị suy yếu, bào mòn, đẩy quá trình thoái hóa khớp diễn ra nhanh hơn.
• Bệnh lý nền: Người đã từng mắc các bệnh lý tại vùng xương háng như thấp khớp, viêm khớp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp do lao thường có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa cao hơn nhiều so với những bệnh nhân khác. Một số bệnh khác như đái tháo đường, gout, thiếu huyết sắc tố,… sẽ khiến người bệnh có tỷ lệ mắc cao hơn nhiều so với người bình thường.
• Hoại tử chỏm xương đùi: do xương đùi nằm bên cạnh khớp háng nên nếu tình trạng hoại tử không được điều trị kịp thời và dứt điểm có thể khiến bệnh dễ lây lan và gây thoái hóa sớm hơn trên khớp háng.
• Làm nhiều công việc nặng: Bê vác nặng trực tiếp tạo áp lực và sức ép lên khớp háng. Ngoài ra, người bệnh nếu không đi đúng tư thế hoặc ngồi quá lâu sẽ khiến tình trạng tổn thương trầm trọng hơn. Bệnh thoái hóa xuất hiện sớm nếu như người bệnh vẫn tiếp tục các thói quen và công việc này với cường độ cao.

Ngoài các nguyên nhân chính yếu trên, bệnh thoái hóa khớp háng xuất hiện bởi những nguyên nhân khác như béo phì, giới tính, thời tiết,… Nếu như không được phát hiện và điều trị kịp thời bệnh sẽ gây rất nhiều các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Triệu chứng bệnh phổ biến

Triệu chứng thoái hóa khớp háng rõ ràng nhất chính là các cơn đau ở vùng khớp háng mỗi khi di chuyển hoặc đi lại khiến người bệnh cảm thấy vô cùng khó chịu.

Bệnh diễn ra theo 2 giai đoạn chính và mức độ đau nhức và các triệu chứng sẽ tăng dần theo.

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn khởi phát là giai đoạn đầu của bệnh, khi các cơn đau bắt đầu xuất hiện rõ ràng khi khớp háng phải tiếp nhận sức ép của toàn bộ cơ thể và chịu trách nhiệm vận động của toàn cơ thể.

Một số triệu chứng cụ thể thường xuất hiện ở giai đoạn khởi phát:

• Có cảm giác đau ở vùng bẹn, sau đó dần lan xuống cẳng chân và đùi, thỉnh thoảng phần thân dưới cơ thể có cảm giác bị tê liệt vô cùng khó chịu.
• Các cơn đau mang tính cơ học: tăng dần khi vận động và giảm đau khi cơ thể được nghỉ ngơi.
• Khó khăn khi đi lại, thường chân sẽ đi khập khiễng, khó đứng vững.
• Bệnh gây ra nhiều biểu hiện khác như tê mỏi, khó duỗi chân.

Thoái hóa khớp háng giai đoạn thứ phát

Khi đến giai đoạn này, tần suất các cơn đau diễn ra nhanh và dày đặc kèm theo đó là mức độ đau tăng lên khiến cho cơ thể chịu ảnh hưởng nặng nề như:

• Cơn đau xuất hiện đột ngột, bất cứ khi nào và ở đâu ngay cả khi đang vận động hay nghỉ ngơi. Vị trí đau sẽ lan rộng ra ở mặt trước đùi, nếp bẹn, khớp gối, phần sau mông, các mấu chuyển xương đùi.
• Cơn đau diễn ra vào sáng sớm hoặc đêm muộn, đặc biệt là khi thay đổi thời tiết.
• Biên độ vận động bị giảm đi do các gai xương bám vào quanh khớp
• Xuất hiện tiếng kêu lạo xạo ở vùng khớp háng và vùng bẹn do các dịch nhầy bị tiết ra không đủ để bôi trơn phần khớp.
• Cơ bắp quanh háng bị teo lại, việc khép háng khó thực hiện hơn.

Chẩn đoán bệnh thoái hóa khớp háng

Do bệnh thoái hóa khớp háng có tốc độ tiến triển chậm và không biểu thị triệu chứng đặc trưng nên người bệnh thường khó phát hiện hoặc không có điều kiện để thăm khám. Điều này dẫn đến khi phát hiện tình trạng bệnh đã ở mức nặng.

Chụp X – quang khớp

Chụp X – quang khớp được thực hiện sau khi bác sĩ chẩn đoán dựa trên các triệu chứng lâm sàng của người bệnh. Bác sĩ sẽ kết luận người bệnh có mắc thoái hóa khớp háng hay không dựa trên các dấu hiệu nổi bật như:

• Mọc gai xương: Gai xương mọc và phát triển ở tất cả các vị trí bao gồm cả chòm xương đùi và xương chậu.
• Hẹp khe khớp: Dấu hiệu này xảy ra khi sụn khớp bị ăn mòn
• Đặc xương dưới sụn: Xuất hiện ở các vị trí chịu lực tỳ lớn.
• Khuyết xương: Đây là hiện tượng hay gặp phải đôi khi có kích thước lớn.

Chụp cộng hưởng từ MRI

Bác sĩ sử dụng từ trường và sóng radio để hiển thị hình ảnh chi tiết của xương và các mô mềm xung quanh như dây chằng và sụn. Xét nghiệm này thường cho kết quả chẩn đoán cao và chính xác hơn khi chụp X – quang không đủ dữ liệu để chẩn đoán.

Phương pháp này thường chẩn đoán hiệu quả cho bệnh nhân thoái hóa khớp háng ở giai đoạn sớm.

Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp háng

Để có cách điều trị thoái hóa khớp háng đúng với từng trường hợp bệnh, người bệnh cần đi đến những cơ sở uy tín để được chẩn đoán và khám thoái hóa khớp háng chính xác.

Các phương pháp điều trị có thể từ sử dụng thuốc đến không sử dụng thuốc nhưng điều quan trọng hơn là người bệnh phải thực sự kiên trì để thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Điều trị nội khoa chữa thoái hóa khớp háng

Dưới đây là các phương pháp thường được áp dụng để điều trị thoái hóa khớp háng hiệu quả:

Thoái hóa khớp háng và cách điều trị sử dụng thuốc Tây Y

Sử dụng thuốc Tây là cách hiệu quả để giảm các cơn đau trong giai đoạn khởi phát hay thứ phát. Nguyên tắc điều trị là sử dụng thuốc để làm giảm các triệu chứng bệnh, do đó các bác sĩ sẽ thường chỉ định người bệnh dùng thuốc giảm đau kháng viêm để làm cản trở diễn biến xấu của bệnh.

Bác sĩ thường chỉ định một số loại thuốc trị thoái hóa khớp háng có tác dụng hiệu quả như:

• Thuốc giảm đau: Có tác dụng làm giảm đi những cơn đau nhức ở vùng háng và bẹn. Loại thuốc được sử dụng nhiều nhất đó là Paracetamol và Co-codamol.
• Thuốc giãn cơ: Loại thuốc này được chỉ định giúp cải thiện những cơn co rút hoặc co cứng quá mức ở vùng cơ bắp. Myonal, Mydocalm là hai loại thuốc được bác sĩ thường chỉ định sử dụng.
• Thuốc kháng viêm: Nhóm thuốc này thường dùng để ngăn ngừa tình trạng sưng viêm hoặc các viêm nhiễm lan sang các vị trí bên cạnh. Thường dùng cho các trường hợp sử dụng thuốc giảm đau không hiệu quả. Aspirin, Ibuprofen là thuốc đại diện trong nhóm này. 

Sử dụng thuốc chữa thoái hóa khớp nói chung và thoái hóa khớp háng nói riêng cho hiệu quả điều trị nhanh chóng tuy nhiên người bệnh cần đặc biệt lưu ý một số vấn đề sau:

• Các loại thuốc trên thường không được chỉ định dùng trong một thời gian dài do những thuốc này sẽ gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.
• Sử dụng thuốc Tây thời gian dài và quá mức sẽ dẫn tới tình trạng nhờn thuốc, người bệnh muốn giảm các triệu chứng thì bắt buộc phải tăng liều mới có tác dụng.
• Cần tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ khi dùng thuốc tuyệt đối không tự ý thay đổi liều lượng dùng.

Vật lý trị liệu

Các bài tập vật lý trị liệu thường áp dụng với những tình trạng thoái hóa khớp háng đã có những biến chuyển xấu, nhờ thực hiện vật lý trị liệu giúp cải thiện tình trạng vận động của người bệnh.

Mục đích: Tăng cường lưu thông máu giúp khớp vận động hiệu quả hơn, tăng cơ bắp cho khớp nằm quanh háng.

Tuy nhiên, các bài tập vật lý trị liệu thường bắt buộc phải có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn để giúp người bệnh tập đúng tư thế, tránh các tổn thương khác đến khớp háng. Người bệnh nên định kỳ đến các cơ sở y tế hoặc bệnh viện để được bác sĩ hướng dẫn và theo dõi quá trình điều trị.

Một số bài tập vật lý trị liệu thường được hướng dẫn:

• Bài tập kéo gối: Người bệnh ngửa với tư thế co đầu gối. Từ từ dùng tay kéo đầu gối áp sát ngực sau đó giữ nguyên tư thế trong vòng 10 giây. Thả lỏng cơ thể trở về tư thế ban đầu và lập lại tương tự.
• Bài tập nâng cao chân: Người bệnh nằm sấp, chân duỗi thẳng, đầu ngón chân chạm xuống mặt sàn, hai tay chống thẳng. Sau đó người bệnh nhẹ nhàng đưa chân lên cao hơn so với mặt sàn một góc 90 độ, giữ nguyên trong 10 giây rồi quay trở lại tư thế ban đầu.

Thời gian đầu tập vật lý trị liệu thường rất khó khăn với người bệnh do đau đớn và chưa quen động tác. Do đó người bệnh cần phải kiên trì thực hiện mới đạt được kết quả cao nhất.

ĐỌC THÊM: Thoái hóa khớp vai trái, phải: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Điều trị thoái hóa khớp háng bằng Đông Y

Bên cạnh sử dụng các phương pháp sử dụng thuốc Tây y, phương pháp Đông y cũng được rất nhiều người bệnh lựa chọn do tính an toàn của vị thuốc và hầu như không gây tác dụng phụ.

Theo Y học cổ truyền, nguyên nhân gây thoái hóa khớp háng chủ yếu là do sự xâm nhập của các yếu tố ngoại nhân như phong, thấp, hàn và các yếu tố nội như như phủ tạng suy yếu, khí huyết tắc nghẽn.

Nguyên tắc điều trị: Thông kinh, hoạt lạc, bổ khí huyết, giải quyết triệt để nguyên nhân từ bên trong.

Bài thuốc điều trị thoái hóa khớp háng bằng Đông y hiệu quả như:

• Bài thuốc 1: Dây tơ hồng xanh, phòng phong, vương cốt đằng, dây đau xương, hy thiêm, cẩu tích, độc hoạt, chi mẫu, thạch cao mỗi vị 30 gram. Đem tất các các dược liệu cùng sắc lấy nước uống hàng ngày.
• Bài thuốc 2: 100 gram hạt mè rang, 1 lít rượu trắng. Ngâm mè rang với rượu trắng uống 2 lần/ngày, 10ml/lần.

Ưu điểm:

• An toàn, tác dụng bồi bổ cơ thể
• Điều trị tận gốc các vấn đề gây bệnh từ sâu bên trong

Nhược điểm:

• Mất nhiều thời gian điều trị hơn so với thuốc Tây
• Những trường hợp bệnh thoái hóa thứ phát không nên sử dụng phương pháp này.

Ngoài việc điều trị bằng thuốc, người bệnh có thể tham khảo thêm một số các phương pháp khác như châm cứu, cấy chỉ để điều trị thoái hóa khớp háng. Tuy nhiên, người bệnh nên đặc biệt lưu ý khi lựa chọn thầy thuốc và nhà thuốc uy tín và tuân thủ đúng theo hướng dẫn điều trị mới có hiệu quả.

Điều trị ngoại khoa chữa thoái hóa khớp háng

Nếu việc sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả trong điều trị, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định tiến hành phẫu thuật để hỗ trợ quá trình vận động. 

Đây là phương pháp đem lại hiệu quả nhanh chóng tuy nhiên trong quá trình thực hiện sẽ gặp phải những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân. Do đó người bệnh nên hỏi ý kiến của bác sĩ để cân nhắc và chăm sóc đúng cách tránh gây nguy hiểm cho sức khỏe..

Các phẫu thuật được chỉ định trong thoái hóa khớp háng chủ yếu:

• Thay một phần khớp háng: Khi tình trạng thoái hóa chỉ ở một phần khớp và phần sụn đang dần bị hao mòn sẽ được chỉ định thay thế phần khớp hư tổn đó.
• Thay toàn bộ khớp háng: Đây là phương pháp chỉ sử dụng cho trường hợp đặc biệt nghiêm trọng. Bác sĩ tiến hành thay thế toàn bộ khớp háng của bệnh nhân bằng các khớp nhân tạo có chức năng tương tự như khớp tự nhiên. Phương pháp này không được sử dụng với trường hợp thoái hóa thường.
• Cắt bỏ xương: Mục đích của phẫu thuật này là cản trở quá trình hình thành các gai xương hoặc biến dạng khớp gây đau nhức từ đó giúp việc đi lại của người bệnh bình thường trở lại.

Riêng đối với phẫu thuật thay thế toàn bộ khớp háng, đây là loại phẫu thuật nguy hiểm, rủi ro cao, chi phí điều trị nhiều. Do đó chỉ có những trường hợp cần thiết dưới đây mới có thể được chỉ định:

• Bị thoái hóa khớp háng nặng, thời gian diễn ra thoái hóa dài mà việc sử dụng thuốc hay các phương pháp khác không còn hiệu quả điều trị dứt điểm. Nếu không điều trị người bệnh có thể mất đi chức năng vận động hoặc nguy cơ bại liệt cao.
• Mắc một số bệnh lý liên quan đến khớp như viêm khớp dạng thấp, hoại tử xương, viêm khớp khiến xương bị tổn thương nghiêm trọng khó để hồi phục như bình thường.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh trong quá trình thực hiện như chảy máu sau mổ, nhiễm trùng, nứt xương, lỏng khớp, trật khớp, nứt xương đùi, tổn thương dây thần kinh xung quanh háng, mất cân bằng 2 chân,….

Các phương pháp hỗ trợ điều trị, phòng bệnh thoái hóa khớp háng tại nhà

Ngoài việc sử dụng các phương pháp dùng thuốc và can thiệp phẫu thuật, người bệnh hoàn toàn có thể điều trị thoái hóa khớp háng tại nhà để cải thiện sức khỏe và tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. 

Không chỉ người cao tuổi mới thực hiện mà những người trẻ tuổi hoàn toàn có thể thực hiện những điều dưới đây để phòng ngừa bệnh hiệu quả:

• Chăm sóc sức khỏe để tránh các chấn thương dẫn đến nguy cơ bị thoái hóa khớp háng
• Thường xuyên thăm khám bác sĩ để được theo dõi và phát hiện sớm những nguy cơ tiềm ẩn, từ đó có thể giúp điều trị những bệnh liên quan đến khớp như gout, viêm khớp, tiểu đường,…
• Tránh thừa cân, béo phì, giữ mức cân nặng ở mức hợp lý theo chỉ số cơ thể.
• Thoái hóa khớp háng nên ăn gì? Thường xuyên bổ sung cho cơ thể các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm tự nhiên hoặc các viên uống bổ sung canxi. Canxi và vitamin D là hai chất dinh dưỡng cần thiết cho xương có nhiều trong sữa, tôm, đậu nành,…
• Khi tham gia các hoạt động thể chất nên lựa chọn bộ môn nhẹ nhàng để hạn chế bị chấn thương xảy ra.
• Nếu quá trình điều trị hoặc có những bất thường xảy ra ở vị trí khớp hãy đến ngay cơ sở y tế hoặc bệnh viện lớn để được thăm khám và điều trị kịp thời.
• Không mang vác nặng, ngồi sai tư thế hoặc ngồi quá lâu một chỗ để hạn chế tối thiểu nguy cơ gây bệnh.
• Tập luyện các bộ môn thể dục thể thao giúp nâng cao sức khỏe về thể chất và tinh thần
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya và luôn duy trì trạng thái tích cực, vui vẻ
• Thăm khám bác sĩ định kỳ để đảm bảo cơ thể luôn trong trạng thái tốt nhất.

Thoái hóa khớp háng là căn bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng cũng ảnh hưởng rất nhiều đến người bệnh. Hy vọng những thông tin trên đây có thể cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích để có phương án phòng ngừa bệnh, hạn chế nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến xương khớp khác.

ĐỪNG BỎ QUA:

• Thoái hóa khớp tay do đâu, có nguy hiểm không? Cách chữa hiệu quả
• Phòng bệnh thoái hóa khớp hiệu quả nhờ 10 biện pháp này