Thoái Hóa Khớp Vai Trái, Phải: Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Điều Trị
Thoái hóa khớp vai là căn bệnh phổ biến, gây đau nhức và ảnh hưởng đến sinh hoạt và vận động của người bệnh. Vậy nguyên nhân nào dẫn tới thoái hóa khớp vai? Người bệnh có những triệu chứng và cách điều trị như thế nào hiệu quả?
Thoái hóa khớp vai là gì? Cấu tạo xương khớp vai
Thoái hóa khớp vai là bệnh lý khi hệ thống khớp vai bị tổn thương thường gặp nhất ở lớp sụn và khớp vai bị bào mòn làm lộ ra các xương. Trong quá trình vận động, các đầu xương cọ xát vào nhau gây ra tình trạng đau nhức khớp vai, nguy hiểm hơn là viêm khớp vai. Bệnh thường xảy ra ở khớp AC.
Khớp vai có cấu tạo vô cùng đặc biệt, hay là một khớp hoạt dịch bao gồm phần sụn khớp, bao hoạt dịch, khoang khớp, hệ thống cơ, gân và dây chằng xung quanh. Khớp vai là một trong những bộ phận quan trọng nhất trên cơ thể vì nó giữ vai trò thực hiện tất cả hoạt động cơ thể.
Cấu trúc xương và phần trên cơ thể được kết nối với nhau chỉ bằng một khớp gọi là khớp ức đòn. Toàn bộ cấu trúc của vùng vai được hỗ trợ bởi các mô mềm bao gồm cơ và dây chằng.
Cấu tạo khớp cho phép cánh tay của người bệnh có thể vận động trong phạm vi rộng. Cũng từ đó khiến cho vùng vai dễ bị tổn thương.
Cấu tạo khớp vai được hình thành bởi 3 khớp chính:
- Khớp ức – đòn (sternoclavicular – SC joints): Phần đầu bên trong của xương đòn nối với xương ức.
- Khớp ổ chảo – cánh tay (glenohumeral – GH Joints): Đây là điểm kết nối giữa phần đỉnh xương cánh tay và ổ chảo ở xương bả vai.
- Khớp vai đòn (acromioclavicular – AC Joints): Đây là điểm nối giữa xương đòn và xương bả vai.
Bao bọc bên ngoài khung xương là cơ tam giác và 4 gân cơ xoay. Thêm vào đó, một túi hoạt dịch nằm giữa phần mỏm ở xương bả vai và gân cơ chóp xoay giúp cho gân cơ không bị cọ xát và phần xương mỗi khi vận động. Ngoài ra, bộ phần này giúp khớp vai vận động linh hoạt, uyển chuyển hơn.
Diện khớp có hình chỏm cầu cho phép cánh tay có thể chuyển động linh hoạt trong một khoảng rộng. Người bệnh có thể mắc thoái hóa khớp vai trái, thoái hóa khớp vai phải hoặc cả hai bên. Ở khớp vai hoạt động bởi 3 trục quay giúp thực hiện các động tác gấp – duỗi, dạng-khép, xoay vào trong – xoay ra ngoài hay xoay vòng.
Triệu chứng thường gặp của thoái hóa khớp vai
Bệnh thoái hóa khớp vai thường có dấu hiệu tương đồng với một số bệnh lý khác, do đó người bệnh cần hết sức chú ý đến các hiện tượng sức khỏe để có phương pháp điều trị kịp thời và đúng lúc.
Thông thường bệnh nhân bị thoái hóa khớp bả vai sẽ có những triệu chứng sau:
- Đau khớp vai: Các cơn đau xuất hiện âm ỉ và dữ dội, mỗi khi vận động cơn đau thường đau nhức hơn. Đau nhức ở vị trí khớp vai sau đó lan xuống bả vai, xương ức và cổ làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Cơn đau khớp vai hình thành theo từng đợt và bất ngờ khiến người bệnh khó khăn khi vận động nhất là vào sáng sớm hoặc khi thay đổi thời tiết.
- Sưng khớp: Các khớp bị viêm khiến cho các bộ phận xung quanh khớp sẽ có hiện tượng sưng và nóng hơn bình thường. Mỗi khi sờ, nắn người bệnh sẽ cảm thấy triệu chứng rõ rệt.
- Cứng khớp vai: Ngoài hiện tượng sưng đau, hiện tượng cứng khớp cũng thường xuyên xảy ra xung quanh khớp vai. Do sự thiếu hụt dịch tiết làm trơn khiến khớp bị khô làm giảm sự linh hoạt của vai, trường hợp bệnh nặng sẽ thường xảy ra hiện tượng bất động. Mỗi khi người bệnh cử động vai có cảm giác đau và tê cứng, nhấc tay, xoay bả vai thực hiện khó khăn.
- Phát ra tiếng kêu khi cử động: Mỗi khi xoay vai hay cử động người bệnh thường nghe thấy tiếng kêu lạo xạo hay lục khục. Đây là dấu hiệu cho thấy phần sụn khớp đã bị bào mòn, thiếu ổ dịch khớp và xương không có sự ma sát.
- Hạn chế chức năng vận động: Bệnh làm hạn chế khả năng cử động hoặc xoay khớp nhất là khi giơ tay lên cao hoặc cúi người. Ở giai đoạn đầu bệnh thường không gây ảnh hưởng nhiều đến các chức năng vận động. Tuy nhiên khi bệnh diễn biến nặng hơn thì các cơn đau hoặc tê cứng sẽ xuất hiện thường xuyên và có cường độ cao hơn.
- Teo cơ: Tình trạng thoái hóa khớp được người bệnh cảm nhận rõ nhất là khớp vai bị yếu đi, theo thời gian nếu không có biện pháp điều trị sẽ dẫn đến hiện tượng teo cơ, vai không còn rắn chắc như bình thường.
- Viêm các vị trí quanh khớp vai: Đây là hiện tượng khá phổ biến hiện nay và làm ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động của tay. Từ đó bệnh dẫn tới các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp vai
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng thoái hóa khớp vai bao gồm cả yếu tố bên trong và bên ngoài, cụ thể:
Yếu tố bên trong:
- Tuổi tác: Đây là yếu tố liên quan chủ yếu dẫn đến quá trình lão hóa xương. Theo thời gian, tuổi càng cao thì quá trình tái tạo tế bào càng hạn chế hơn khiến nhiệm vụ bảo vệ xương không được thực hiện tốt đúng với chức năng của nó. Sụn khớp dần bị bào mòn khiến cho dịch tiết ra ít hơn không đủ để bôi trơn các khớp xương. Thông thường bệnh thoái hóa khớp bắt đầu xuất hiện ở những người ở trong độ tuổi từ 40 – 50 tuổi. Yếu tố tuổi tác tác động rất lớn đến hệ xương khớp và là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh khác không chỉ là thoái hóa khớp vai.
- Di truyền: Bệnh lý này thường xảy ra với những người có cơ địa khớp không khỏe mạnh, người trong gia đình đã mắc thoái hóa khớp vai sẽ khiến khớp bị thoái hóa sớm hơn so với người bình thường.
- Ăn uống không đủ chất: Thoái hóa khớp vai có thể xảy ra đối với những người thường xuyên không ăn uống khoa học hay không cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể như vitamin và khoáng chất và thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá,…
Yếu tố bên ngoài:
- Chấn thương: Người bị ngã xe, ngã cầu thang hoặc bị chấn thương trong quá trình tập luyện hoặc chơi thể thao chính là nguyên nhân tác động làm khớp xương dễ bị bào mòn, đẩy nhanh quá trình tổn thương. Các chấn thương dù mạnh hay nhẹ cũng sẽ làm cho khớp xương bị lỏng lẻo hơn nếu như không điều trị bệnh đúng cách, làm cho quá trình chuyển động tay chậm hơn bình thường.
- Tính chất công việc: Nguyên nhân gây bệnh thường xuất phát từ việc người bệnh làm các công việc nặng, khuân vác gây sức ép lên phần bả vai nhiều. Thường xuyên làm việc khiến các khớp vai phải hoạt động liên tục, thúc đẩy quá trình bào mòn sụn khớp diễn ra nhanh hơn. Ngoài ra, những người làm việc văn phòng, ngồi một chỗ và sử dụng hoạt động tay nhiều dẫn đến nguy cơ thoái hóa sớm hơn. Vận động viên chơi các bộ môn phải dùng vai và tay như bóng chuyền, cầu lông, bóng rổ tập luyện với cường độ lớn làm tăng ma sát giữa các sụn khớp, tốc độ bào mòn diễn ra nhanh và mạnh hơn khiến cho khớp dễ bị thoái hóa.
- Thói quen sinh hoạt: Nằm ngủ sai tư thế, ngồi một chỗ, lệch vai khiến xương bả vai bị thay đổi cấu trúc làm tốc độ bào mòn nhanh chóng hơn. Người thường xuyên nằm một chỗ và không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là nguyên nhân gây ra bệnh này.
- Béo phì: Những người béo phì thừa cân cũng có nguy cơ mắc bệnh về xương khớp khi các khung xương vai phải nâng đỡ toàn bộ trọng lượng cơ thể trong thời gian dài.
Phương pháp chẩn đoán khớp vai
Để có phác đồ điều trị phù hợp với từng bệnh nhân, các bác sĩ thường thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán tình trạng khớp vai đang thoái hóa ở mức độ nào thông qua các phương pháp chẩn đoán dưới đây:
- Chụp X – quang: Kiểm tra khớp vai bên trong qua phim từ đó làm căn cứ đưa ra kết luận về tổn thương xung quanh khớp và các gai xương.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Phương pháp này giúp bác sĩ xác định được tình trạng của dây chằng, cơ và khớp xung quanh. Đây là phương pháp được sử dụng khi chụp X – quang không cho kết luận chính xác.
- Chụp CT: Chụp CT hay chụp cắt lớp vi tính giúp bác sĩ quan sát được mặt cắt ngang bên trong của toàn bộ cấu trúc xương, từ đó xác định các tổn thương hoặc khuyết điểm ở phần xương vai của người bệnh.
- Siêu âm: Là phương pháp giúp bác sĩ kiểm tra được tổn thương ở mô mềm, có gặp hiện tượng bong, rách gân hoặc có dịch ở dây chằng hay không, độ dày mỏng của dịch như thế nào,…
- Xét nghiệm máu: Chỉ định nếu bác sĩ có nghi ngờ tình trạng viêm khớp và giúp loại trừ các bệnh lý khác.
Điều trị thoái hóa khớp vai hiệu quả, an toàn
Từ các xét nghiệm chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng, các bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân, mức độ bệnh, tình trạng sức khỏe làm căn cứ xây dựng phương pháp điều trị thoái hóa khớp phù hợp.
Cách chữa bệnh thoái hóa khớp vai bằng Tây y
Tây y luôn là lựa chọn ưu tiên mỗi khi người bệnh muốn điều trị triệt để thoái hóa khớp do có tác dụng nhanh chóng và hiệu quả.
Điều trị thoái hóa khớp xương vai bằng thuốc Tây
Để điều trị thoái hóa khớp vai, người bệnh có thể được chỉ định một số loại thuốc điều trị thoái hóa khớp vai sau:
- Thuốc giảm đau trị viêm thoái hóa khớp vai: Giúp giảm đau, kiểm soát các cơn đau trong thời gian ngắn. Co-codamol, Paracetamol là loại thuốc thường được chỉ định sử dụng.
- Thuốc chống viêm: giúp ngăn ngừa nguy cơ viêm lây sang các cơ quan lân cận khác. Bác sĩ thường dùng Ibuprofen, Indomethacin, Aspirin là các loại thuốc để điều trị triệu chứng này.
- Thuốc giãn cơ: giúp ngăn chặn sự căng cứng cơ bắp, hỗ trợ giảm đau. Myonal, Mydocalm là hai sự lựa chọn hàng đầu cho nhóm thuốc này.
- Glucosamine: phát hiện những phần sụn khớp bị tổn thương để sửa chữa và giúp tăng khả năng hấp thụ canxi cần thiết cho cơ thể, ức chế các enzyme tiêu hủy protein trong cơ thể.
- Thuốc tiêm: Được chỉ định trong trường hợp người bệnh gặp phải các cơn đau dữ dội mà sử dụng thuốc giảm đau thông thường cũng không có tác dụng. Trong tình trạng này, bác sĩ sẽ tiêm một trong số các loại thuốc như Diprospan, Hydrocortison, Depomedrol cho bệnh nhân.
- Thuốc trấn an thần kinh: Công dụng của loại thuốc này giúp giảm đau nhức, căng thẳng, mệt mỏi cho người bệnh. Đối với người bệnh thoái hóa khớp vai thường được chỉ định dùng Gabapentin và vitamin B liều cao.
Sử dụng thuốc trong điều trị thoái hóa khớp là phương pháp hữu hiệu nhưng bên cạnh đó còn tồn tại một số nhược điểm trong quá trình sử dụng, do đó người bệnh nên cân nhắc.
Ưu điểm:
- Giảm các cơn đau nhức khó chịu nhanh chóng
- Ngăn chặn một số biến chứng hay viêm nhiễm xảy ra.
Nhược điểm:
- Các loại thuốc trên đều giúp ngăn chặn các triệu chứng và giảm đau nên nó chỉ mang tính chất tạm thời và không có tác dụng chữa khỏi hoàn toàn
- Sử dụng thường xuyên và tăng liều lượng dẫn đến tình trạng lạm dụng thuốc. Người bệnh cần tăng liều mới có thể giảm được các triệu chứng khiến việc điều trị gặp khó khăn hơn.
- Chỉ được áp dụng trong giai đoạn bệnh còn nhẹ, các triệu chứng nhẹ, ở giai đoạn bệnh nặng hơn người bệnh phải điều trị bằng phương pháp khác.
- Riêng nhóm thuốc giảm đau và chống viêm thường không được khuyến khích sử dụng do nó mang lại một số tác dụng phụ không mong muốn liên quan đến dạ dày, chức năng gan, thận và hệ miễn dịch.
Thoái hóa khớp vai cách điều trị bằng vật lý trị liệu
Đây là phương pháp điều trị bệnh ở mức độ nặng hơn. Người bệnh kết hợp sử dụng thuốc Tây và vật lý trị liệu mới đảm bảo được hiệu quả điều trị.
Người bệnh có thể lựa chọn điều trị bằng dụng cụ hỗ trợ hoặc bài tập nhưng cần phải có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa mới được thực hiện và không được thực hiện tại nhà.
Đối với các bài tập tại nhà chỉ được áp dụng với trường hợp bệnh mới khởi phát và cần có sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Có 3 phương pháp vật lý trị liệu phục hồi chức năng chủ yếu bao gồm:
- Dùng điện trị liệu: Bác sĩ đưa các dòng xung điện hoặc sóng ngắn và dòng Faradic và Galvanic với mục đích kích thích cơ và dây thần kinh ở vai giúp làm lành các tổn thương, loại bỏ cơn đau nhức.
- Dùng nhiệt trị liệu: Sử dụng tia hồng ngoại hoặc tắm khoáng bùn nóng, chườm nóng vì vai để giúp máu và khí huyết lưu thông, giảm tình trạng tê cứng vai.
- Bài tập co duỗi vai, tập aerobic với động tác nhẹ nhàng giúp lưu thông tuần hoàn máu, tăng cường sự linh hoạt dẻo dai của khớp vai và các cơ xung quanh.
- Các phương pháp khác: Siêu âm, laser bổ trợ cho hệ thoái hóa khớp.
Thuốc tiêm ngoài màng cứng
Tiêm ngoài màng cứng là phương pháp được chỉ định với các trường hợp bệnh nghiêm trọng mà việc sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả. Các bác sĩ sẽ chỉ định tiêm hai loại thuốc đó là:
- Thuốc tiêm Steroid: có tác dụng cải thiện các cơn đau nhức, giảm viêm, giảm sưng vai và hiện tượng cứng khớp
- Thuốc tiêm ngoài màng cứng Axit Hyaluronic: giúp bôi trơn cho khớp vai, giảm lực ma sát gây mòn sụn khớp, ngăn ngừa hiện tượng thoái hóa khớp.
Sử dụng thuốc tiêm ngoài màng cứng cần thận trọng và tiêm chính xác ở vị trí khớp vai bị thoái hóa. Để đảm bảo chính xác trong quá trình tiêm, các bác sĩ sử dụng soi huỳnh quang hoặc siêu âm để thăm dò vị trí.
Điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật
Phương pháp này dành cho những trường hợp bệnh đặc biệt nghiêm trọng. Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật tùy thuộc vào độ tổn thương ở các vị trí và tuổi tác của người bệnh.
Phẫu thuật được coi là khá phức tạp và tốn nhiều chi phí, đòi hỏi quá trình phục hồi lâu hơn kéo theo các rủi ro tiềm ẩn khi thực hiện.
Một số phẫu thuật chủ yếu:
- Thay khớp vai: Người bệnh được các bác sĩ thay thế một hoặc toàn bộ khớp vai bằng khớp nhân tạo, được chỉ định với trường hợp thoái hóa khớp Glenohumeral
- Cắt bỏ xương vai: Với phần sụn bị hư tổn quá nhiều, bác sĩ thực hiện phẫu thuật loại bỏ phần xương sụn đó đi để làm giảm ma sát giữa các khớp. Áp dụng với tình trạng thoái hóa khớp AC.
- Tái tạo sụn: Bác sĩ thực hiện vết cắt nhỏ ở phần xương bên dưới sụn bị tổn thương giúp kích thích sự phát triển mô mới.
Lưu ý: Đây là phương pháp thường tồn tại nguy hiểm và có những biến chứng nguy hiểm xảy ra trong quá trình phẫu thuật. Ngoài ra, nếu việc chăm sóc không đúng cách sẽ khiến bệnh dễ tái phát lại và mất đi khả năng vận động của người bệnh. Do đó, người bệnh nên cân nhắc và đến những cơ sở uy tín để được tư vấn và thực hiện phẫu thuật.
ĐỌC THÊM: Người thoái hóa khớp nên ăn gì để cải thiện tình trạng bệnh
Bài thuốc chữa thoái hóa khớp vai bằng Đông y
Đông y được coi là phương pháp điều trị tận gốc rễ của bệnh, có độ an toàn cao mà không gây ra các tác dụng phụ, cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả.
Sử dụng thuốc Đông y chữa thoái hóa khớp vai
Từ những nguyên nhân gây bệnh trên, bác sĩ sẽ gia giảm liều lượng trong các bài thuốc để phù hợp với tình trạng bệnh nhân. Tuy nhiên đây là phương pháp chỉ áp dụng với mức độ bệnh còn nhẹ và thường cho kết quả khá lâu. Do đó người bệnh cần kiên trì thực hiện mới nhận thấy được hiệu quả rõ rệt.
Bài thuốc 1:
- Khương hoạt: 12 gram
- Xích thược: 12 gram
- Đương quy: 12 gram
- Đại táo: 12 gram
- Khương hoàng: 12 gram
- Quế chi: 8 gram
- Phòng phong: 8 gram
- Trần bì: 8 gram
- Cam thảo: 6 gram
- Sinh khương: 6 gram
- Hoàng kỳ: 16 gram
Cách thực hiện: Tất cả các vị thuốc rửa sạch, sắc lấy nước uống đều đặn 2 lần/ngày, mỗi ngày 1 thang. Sử dụng ít nhất 1 tháng.
Bài thuốc 2:
- Đỗ trọng: 16 gram
- Độc hoạt: 12 gram
- Đương quy: 12 gram
- Khương hoạt: 12 gram
- Bạch chỉ: 12 gram
- Thục địa: 12 gram
- Xích thược: 12 gram
- Xuyên khung: 12 gram
- Tục đoạn: 12 gram
- Quế chi: 12 gram
- Kê huyết đằng: 12 gram
Cách thực hiện: Rửa sạch các vị thuốc, đem sắc cùng 750ml nước, chia thành 2 phần dùng trong ngày.
Cách trị thoái hóa khớp vai bằng châm cứu/bấm huyệt, diện chẩn
Diện chẩn chữa đau khớp vai hay châm cứu, bấm huyệt giúp giảm được các triệu chứng đau nhức và sưng đỏ. Phương pháp này cần đòi hỏi sự chính xác và tỉ mỉ của thầy thuốc do tác dụng trực tiếp lên các huyệt đạo.
Ưu điểm:
- Giúp lưu thông tuần hoàn máu trên cơ thể, giảm đau, phục hồi các tổn thương quanh khớp, giảm căng thẳng, mệt mỏi.
- Hỗ trợ điều trị cho các bệnh về xương khớp khác
Nhược điểm:
- Hỗ trợ điều trị các triệu chứng bệnh, do đó người bệnh có thể khỏi hẳn hoặc sẽ tái phát lại
- Thời gian điều trị kéo dài lâu hơn và đòi hỏi sự kiên trì của bệnh nhân.
Ngoài ra người bệnh có thể điều trị bằng phương pháp chườm nóng/lạnh tại nhà cũng mang lại tác dụng giảm đau hiệu quả.
Các bài tập thoái hóa khớp vai hỗ trợ phục hồi
Người bệnh có thể thực hiện các bài tập cho người thoái hóa khớp gối và vai dưới đây để giúp giảm đau nhức:
Bài tập 1:
- Người bệnh nằm trên thảm tập hoặc giường
- Đặt cánh tay ngang vai, từ từ gập khuỷu tay một góc 90 độ song song với thân, mu bàn tay hướng xuống đất
- Nâng tay trái lên ngang vai và từ từ hạ xuống vị trí ban đầu
- Thực hiện tương tự với cánh tay còn lại ít nhất 10 lần mỗi bên.
Bài tập 2:
- Người bệnh nằm trên sàn, người nghiêng sang bên phải, tay để dọc theo cơ thể
- Gập khuỷu tay một góc 90 độ ngang với cơ thể, giữ nguyên cẳng tay phải
- Xoay vai phải, nâng cẳng tay ra trước ngực rồi từ từ hạ tay xuống
- Làm tương tự với cánh tay con lại, làm liên tục 10 lần
Thoái hóa khớp vai nên làm gì? Cách phòng ngừa bệnh
Không chỉ người bệnh mà người không mắc bệnh cũng cần lưu ý trong sinh hoạt và ăn uống để phòng bệnh và giảm nguy cơ bệnh tái phát.
- Thay đổi tư thế khi nằm ngủ để tránh gây áp lực lên các khớp vai.
- Kiểm soát cân nặng, tránh tình trạng béo phì thừa cân
- Hạn chế mang đồ nặng trên vai hoặc làm các động tác nhanh mạnh, đột ngột tác động lên phần xương vai
- Bổ sung canxi và các vitamin cần thiết thông qua thực phẩm hàng ngày hoặc các viên uống thực phẩm chức năng
- Tránh xa các thực phẩm có hại cho sức khỏe như đồ ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm cay nóng, nhiều đường và muối khiến cơ thể bị ảnh hưởng trong quá trình điều trị.
- Không sử dụng rượu, bia, thuốc lá, đồ ngọt sử dụng nhiều đường.
- Thường xuyên thăm khám tại cơ sở y tế để phát hiện và điều trị thoái hóa khớp vai từ sớm
- Tập luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe từ những bài tập nhẹ và đơn giản nhất. Mọi người có thể tham gia các bộ môn phù hợp như dưỡng sinh, bơi lội,…
Thoái hóa khớp vai là căn bệnh xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt bệnh nhân. Người bệnh nên đến các cơ sở uy tín để được thăm khám và được bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị cho bản thân giúp mạnh mau khỏi.
ĐỪNG BỎ QUA:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!