Thấp Khớp Cấp Và Những Thông Tin Chi Tiết Từ Chuyên Gia

Đặt lịch hẹn

×

Thấp Khớp Cấp Và Những Thông Tin Chi Tiết Từ Chuyên Gia

Thấp Khớp Cấp Và Những Thông Tin Chi Tiết Từ Chuyên Gia

Đặt lịch

Thấp khớp cấp là bệnh lý nhiễm trùng cực kỳ nguy hiểm. Tuy bệnh khá ít gặp nhưng mỗi người cần trang bị cho bản thân đầy đủ kiến thức để phòng tránh, phát hiện và biết cách xử lý nếu không may mắc bệnh. 

Thấp khớp cấp là gì? Các cấp độ bệnh

Thấp khớp cấp (thấp tim) là bệnh lý xảy ra khi liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A (Streptococus pyogenes) xâm nhập vào họng hầu. Theo thống kê, căn bệnh này xuất hiện phổ biến ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Đối tượng thường gặp nhất là thấp khớp cấp ở trẻ em 6 – 15 tuổi.

Bệnh gây tổn thương các khớp, tim, tổ chức liên kết dưới và nguy hiểm nhất là tổn thương não. Quá trình giải phẫu thấp khớp cấp diễn biến theo các giai đoạn sau:

• Giai đoạn phù niêm: Đây là giai đoạn đầu, tình trạng bệnh còn nhẹ và có thể phục hồi nhanh chóng. Người bệnh bị tổn thương do sự thâm nhiễm những tế bào viêm đặc hiệu phức hệ collagen của tổ chức liên kết.
• Giai đoạn biến đổi dạng fibrin: Ở giai đoạn này, nội mạc mạch máu bị tổn thương. Khi đó, protein huyết tương và fibrinogen dễ dàng thoát ra tổ chức gian bào. Người bệnh bị viêm xuất tiết, thâm nhiễm bạch cầu đa nhân, tế bào lympho,…
• Giai đoạn tăng sinh khu trú: Tổn thương khu trú gồm hoại tử dạng fibrin ở trung tâm, tăng sinh các tế bào liên kết quanh vùng hoại tử và phía ngoài gồm tế bào lympho, bạch cầu đa nhân, tương bào và tế bào sợi.
• Giai đoạn xơ-sẹo: Quá trình xơ – sẹo kéo dài gây ra những tổn thương co kéo xơ hóa, nhất là màng trong tim.

Dấu hiệu nhận biết thấp khớp cấp

Người bệnh hoàn toàn có thể nhận biết bệnh thấp khớp cấp qua những triệu chứng lâm sàng sau:

Biểu hiện ở tim

Viêm tim là triệu chứng bệnh lý khá nghiêm trọng của bệnh thấp khớp cấp. Theo thống kê, có đến 41 – 83% số người bệnh có biểu hiện viêm tim. Người bệnh bị viêm màng trong, ngoài tim hoặc viêm cơ tim.

Khi đó, người bệnh thường gặp phải tình trạng nhịp tim đập nhanh, rối loạn nhịp, khó thở, có áp lực đè lên ngực. Bên cạnh đó còn nghe thấy tiếng thổi tâm thu và tiếng rung tâm trương,… Một số trường hợp, người bệnh bị hở hoặc hẹp van tim có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Biểu hiện ở khớp

Có đến 80% người bệnh thấp khớp cấp bị bệnh viêm khớp. Phần khớp sưng đỏ lên, đau nhức, tê bì, có xuất hiện chảy dịch. Tình trạng viêm có thể xuất hiện ở nhiều khớp, không có tính đối xứng.

Biểu hiện đường hô hấp

Người bệnh bị thấp khớp thường gặp phải tình trạng viêm họng, sốt cao, ho khan, ho có đờm lâu ngày không khỏi. Nếu không nhanh chóng điều trị, sau 2 – 4 tuần, người bệnh bị đổ mồ hôi nhiều kèm theo thiếu máu, da xanh xao, nhịp tim đập nhanh.

Biểu hiện ngoài da

Người bệnh xuất hiện những hạt Meynet dưới da dính vào xương có đường kính 0,5 – 2cm. Các hạt này cứng, hầu như không đau và di động. Chúng thường chỉ xuất hiện trong vài ngày và tự biến mất.

Bên cạnh đó, một số trường hợp còn xuất hiện hồng ban vòng (erythema marginatum). Đây là loại ban trên da, có hình tròn đường kính 1 – 3 cm. Chúng không gây hoại tử và cũng biến mất sau vài ngày như hạt Meynet.

Múa giật Sydenham

Đây là tình trạng vận động không mục đích, không tự chủ ở các chi và cơ mặt. Tình trạng này khiến người bệnh khó nói, khó viết, khó đi lại.

Ngoài những triệu chứng trên, người bệnh có thể gặp phải những vấn đề sau:

• Sốt nhẹ.
• Khớp đau nhưng không viêm, sưng, nóng đỏ.
• Đau bụng, tiểu ra máu, tràn dịch màng phổi, viêm động mạch,…

Nguyên nhân gây ra thấp khớp cấp

Cho đến nay, các nghiên cứu khoa học vẫn chưa xác định rõ ràng được nguyên nhân thấp khớp cấp. Tuy nhiên, các chuyên gia đã chứng minh được rằng nhiễm khuẩn họng, yết hầu ở đường hô hấp đóng vai trò nguyên định gây ra bệnh lý này.

Ngoài ra, một số yếu tố được xem là điều kiện phát sinh bệnh thấp khớp cấp gồm:

• Nhiễm khuẩn: Theo thống kê, có đến 50 – 70% trường hợp thấp khớp cấp bệnh học do nhiễm khuẩn liên cầu tan huyết nhóm A. Vi khuẩn này gây ra tình trạng viêm cấp đường hô hấp có nguy cơ cao biến chứng thành thấp khớp cấp.
• Di truyền: Trong gia đình có người từng mắc thấp khớp cấp thì nguy cơ mắc bệnh này thường cao hơn.
• Các biến chứng: Người bị bệnh đường hô hấp nhưng không phát hiện sớm hoặc chủ quan không điều trị có thể biến chứng thành thấp khớp cấp.
• Bệnh lý tim mạch: Những căn bệnh tim như suy tim, hở van tim, van hai lá tổn thương rất dễ dẫn đến bệnh thấp tim.
• Môi trường sống: Theo nghiên cứu, những người sống trong môi trường ô nhiễm, ẩm, nhiều khói bụi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Thấp khớp cấp có nguy hiểm không?

Các chuyên gia đánh giá thấp khớp cấp là bệnh lý cực kỳ nguy hiểm. Nếu người bệnh không phát hiện, tiếp nhận điều trị sớm có thể gây ra những biến chứng nặng nề ở tim, khớp, não. Cụ thể là:

• Nhồi máu ở não, thận và tứ chi rất nguy hiểm.
• Vi khuẩn xâm nhập gây ra nhiễm trùng cấp và bán cấp.
• Van tim bị hẹp khiến tâm thất trái teo lại hoặc tâm thất trái phì đại gây ra suy tim.
• Người bệnh cảm thấy đau nhói, sưng đỏ khớp tay và nóng các khớp do bệnh viêm đa khớp đồng thời vận động, di chuyển khó khăn.
• Não bị tổn thương gây rối loạn hệ thống thần kinh. Người bệnh không thể tự chủ được các chi, nửa người, thậm chí là toàn thân.

Chẩn đoán thấp khớp cấp

Khi nhận thấy dấu hiệu nghi ngờ là bệnh thấp khớp cấp hãy nhanh chóng đến bệnh viện kiểm tra. Việc thăm khám sớm quyết định rất lớn đến hiệu quả điều trị sau này.

Quy trình chẩn đoán diễn ra như sau:

• Trước hết, người bệnh cần khai báo thông tin cá nhân, tình trạng đang gặp phải. Bên cạnh đó là thông tin tiền sử bệnh lý của bản thân cũng như gia đình.
• Tiếp theo, bác sĩ kiểm tra nhịp tim để phát hiện những dấu hiệu bất thường. Từ đó, có thể nhận biết hoặc loại bỏ trường hợp tổn thương tim như suy tim, hở van tim.
• Cuối cùng, người bệnh cần thực hiện một số xét nghiệm chuyên sâu. Cụ thể như xét nghiệm máu, điện tâm đồ để phát hiện virus, kháng thể bất thường. Đồng thời, người bệnh cần chụp X – quang vùng xương khớp để đánh giá tổn thương.

Biện pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay

Kết quả thăm khám tổng thể cho biết mức độ nghiêm trọng của thấp khớp cấp, nguyên nhân gây bệnh. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra được phác đồ điều trị riêng cho từng trường hợp sao cho hiệu quả nhanh chóng nhất.

Phương pháp Tây y

Hiện nay, biện pháp điều trị thấp khớp cấp phổ biến nhất là dùng các loại thuốc Tây sau:

• Thuốc kháng sinh như Penicillin để tránh nhiễm trùng và biến chứng ảnh hưởng đến tim. Tuy nhiên, người bệnh cần uống trong vòng vài năm.
• Thuốc chống viêm khớp điển hình như Aspirin, Naproxen hoặc Ibuprofen. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc sử dụng cho đến khi triệu chứng giảm hoàn toàn.
• Các loại thuốc như NSAIDs, Corticoid và IVIG để chữa viêm tim.

Tùy thuộc vào từng trường hợp mà bác sĩ sẽ cân nhắc đơn thuốc cho hiệu quả cao và an toàn nhất. Do đó, người bệnh tuyệt đối không được tự ý thay đổi nếu không được sự cho phép. Thuốc Tây y có dược tính mạnh, nhiều tác dụng phụ nên rất nguy hiểm nếu sử dụng sai.

ĐỌC THÊM: Điều trị viêm khớp bằng phương pháp nào hiệu quả? (Chi tiết) 

Điều trị thấp khớp cấp bằng Đông y

Theo nghiên cứu Đông y, thấp khớp cấp bệnh học xảy ra do phong hàn nhiệt thấp xâm nhập. Nguyên tắc điều trị là thanh nhiệt, giảm các triệu chứng, bồi bổ khí huyết, nâng cao sức khỏe.

Cách điều trị bằng Đông y tuy thời gian kéo dài hơn Tây y nhưng bù lại, nếu người bệnh nghiêm túc thực hiện thì hiệu quả lâu dài, gần như không tái phát. Thêm nữa, nguyên liệu của bài thuốc là thảo dược tự nhiên, độ an toàn cao, rất lành tính.

Người bệnh có thể tham khảo một số bài thuốc Đông y chữa thấp khớp cấp sau:

• Bài thuốc 1: Sắc thuốc từ thảo dược gồm thạch cao (40g), tri mẫu, bồ công anh, xích thược, đan bì, sinh địa, tang chi (mỗi loại 12g), quế chi (9g), cam thảo (6g).
• Bài thuốc 2: Người bệnh uống thuốc được sắc từ mạch môn, huyền sâm, đan bì, đan sâm, tri mẫu, ngũ vị, hoài sơn, liên kiều, sơn thù, trạch tả, bạch linh (mỗi thảo dược dùng 12g).
• Bài thuốc 3: Thực hiện tương tự 2 bài thuốc trên với các nguyên liệu gồm hoàng kỳ (30g), hà thủ ô (20g), tang ký sinh (16g), ý dĩ, quy đầu, hy thiêm, độc hoạt, xích thược (mỗi vị 12g) và ai giao (8g).

Tuy nhiên, người bệnh cần thăm khám cụ thể để lương y kiểm tra và gia giảm thảo dược phù hợp. Trong quá trình dùng thuốc, người bệnh nên thường xuyên tái khám để lương y kiểm tra hiệu quả bài thuốc hoặc thay đổi phác đồ phù hợp để hiệu quả tốt nhất.

Điều trị thấp khớp cấp tại nhà

Khi điều trị bằng Tây y hoặc Đông y, người bệnh có thể kết hợp thực hiện một số biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà. Những cách này thực hiện khá đơn giản, có thể thúc đẩy bệnh nhanh khỏi hơn. Cụ thể như:

• Mẹo dân gian: Trong dân gian lưu truyền một số bài thuốc từ những cây cỏ tự nhiên giúp chữa thấp khớp và viêm đa khớp. Tuy nhiên, hiệu quả không cao và chưa được kiểm chứng. Người bệnh nên xin ý kiến chuyên gia hoặc bác sĩ cách thực hiện để làm theo.
• Massage: Để giảm những cơn đau nhức khó chịu, thúc đẩy lưu thông máu trong cơ thể, người bệnh nên thường xuyên massage tại nhà.
• Bài tập vật lý trị liệu: Bệnh nhân có thể tham khảo ý kiến bác sĩ và đến các trung tâm vật lý trị liệu để được hướng dẫn. Những bài tập này khá đơn giản nhưng có thể mang đến hiệu quả bất ngờ.

Phòng ngừa thấp khớp cấp hiệu quả nhờ những cách sau

Thấp khớp cấp là bệnh lý nguy hiểm, người bệnh cần chủ động phòng ngừa bằng cách thực hiện những điều sau:

• Xây dựng lối sống khoa học, thường xuyên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, nhất là vùng tai, mũi, họng.
• Giữ gìn vệ sinh môi trường sống luôn sạch sẽ, thông thoáng.
• Chú ý giữ ấm cổ, ngực, mũi, họng khi thời tiết thay đổi thất thường, nhất là vào mùa đông.
• Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, vẫn đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất giúp cơ thể khỏe mạnh, có sức đề kháng tốt.
• Bố mẹ cần chú ý tiêm phòng tái phát thấp khớp cấp ở trẻ em theo đúng chỉ dẫn từ bác sĩ.
• Khi bị viêm họng, amidan, viêm xoang kèm theo đau nhức xương khớp, hãy đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và điều trị sớm.

Hy vọng những thông tin về thấp khớp cấp, dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị cũng như phòng tránh trên đây đã giúp người bệnh hiểu rõ chi tiết. Đây là bệnh lý, mỗi người cần chủ động tìm hiểu và bảo vệ sức khỏe bản thân.

ĐỪNG BỎ QUA:

• Top 15 thuốc đau xương khớp được đánh giá tốt nhất hiện nay
• Đau xương khớp kiêng ăn gì, nên ăn gì? – Bác sĩ giải đáp