Bệnh Loãng Xương Ở Người Trẻ Tuổi: Nguyên Nhân, Cách Phòng Ngừa

Đặt lịch hẹn

×

Bệnh Loãng Xương Ở Người Trẻ Tuổi: Nguyên Nhân, Cách Phòng Ngừa

Bệnh Loãng Xương Ở Người Trẻ Tuổi: Nguyên Nhân, Cách Phòng Ngừa

Đặt lịch

Mọi người thường nghĩ rằng loãng xương chỉ xuất hiện ở người trung tuổi nhưng hiện nay căn bệnh này đang “phủ sóng” đến cả những người trẻ. Bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi là căn bệnh nguy hiểm gây đau đớn và có nhiều biến chứng đặc biệt là những người đang trong độ tuổi lao động.

Bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi là gì? Có nguy hiểm không?

Loãng xương là căn bệnh làm giảm mật độ và kết cấu của xương khiến xương giòn, xốp và dễ gãy. Bệnh này xảy ra khi trong cơ thể người bệnh bị mất cân bằng giữa quá trình tiêu hủy và tái tạo các tế bào xương mới. 

Xương có được hình hài là do quá trình hoạt động liên tục của các tế bào sinh xương và hủy xương. Sự phát triển của xương được đo bằng khối lượng khoáng chất trong xương, phát triển theo sự phát triển của cơ thể và đạt đến một ngưỡng nhất định.

• Trong độ tuổi trưởng thành, quá trình sinh xương sẽ diễn ra mạnh hơn quá trình hủy xương, tăng các tế bào sinh xương để trẻ phát triển và tăng chiều cao nhanh chóng. Quá trình này diễn ra đến hết 25 tuổi.
• Từ sau độ tuổi 25 trở đi, các tế bào sinh xương  và hủy xương ở trạng thái cân bằng, không tăng thêm chiều cao nữa nhằm giữ cho khối lượng của toàn bộ xương được ổn định.
• Sau độ tuổi 40, do các tế bào hủy xương hoạt động và phát triển mạnh hơn các tế bào sinh dẫn đến khối lượng khoáng chất trong xương giảm đi

Do đó, người trong độ tuổi mãn kinh và người già là đối tượng dễ bị mắc bệnh nhất. Tuy nhiên, hiện nay do nhiều các tác nhân trong công việc và cuộc sống khiến cho bệnh loãng xương có xu hướng trẻ hóa, đối tượng trẻ tuổi mắc bệnh loãng xương đang ngày càng tăng mạnh. Thậm chí có những đối tượng tuổi đời còn rất trẻ từ 20, 30 cũng đã bị mắc căn bệnh này.

Bệnh loãng xương ở người cao tuổi và người trẻ tuổi đặc biệt nguy hiểm vì nó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng tới sinh hoạt, gây đau đớn, mệt mỏi, gãy xương. Khác với đối tượng người cao tuổi, ở người trẻ căn bệnh thường diễn ra âm thầm, rất khó để phát hiện vì các triệu chứng không biểu hiện rõ ra bên ngoài. Người bệnh phải xét nghiệm và khám sàng lọc y khoa mới có thể phát hiện và điều trị bệnh.

Người mắc bệnh này thường xuất hiện tình trạng đau nhức cơ thể kéo dài, đau dọc theo các đầu xương hoặc dọc theo xương chân, tay. Tình trạng này diễn ra thường xuyên và liên tục nhất là vào ban đêm.

Nếu không biết cách điều trị và điều trị không kịp thời, người bệnh rất dễ bị rối loạn tư thế cột sống, chuột rút do các đốt sống bị xẹp, cong vẹo cột sống, lún lưng, gù lưng. Trường hợp nguy hiểm hơn là gãy xương dù chỉ là những vận động hoặc va chạm nhẹ.

Vị trí dễ bị tổn thương nhất là ở cột sống, xương cổ tay, cổ chân, phần cổ xương đùi. Các vị trí này đều là vị trí quan trọng, khi có tổn thương dù chỉ nhỏ nhất cũng gây nguy cơ tàn phế, tử vong ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh và những người xung quanh, khả năng lao động bị giảm sút.

Nguyên nhân chính gây bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi, có thể do nguyên nhân chủ quan và khách quan. Dưới đây là một số nguyên nhân gây bệnh được các bác sĩ chuyên khoa tổng hợp lại:

Di truyền

Nếu trong gia đình có bố mẹ, anh chị từng mắc bệnh loãng xương trước đó thì rất dễ bệnh nhân cũng mắc căn bệnh này ngay khi còn trẻ.

Nồng độ estrogen thấp

Estrogen là một loại tiết tố nữ có tác tác dụng rất tốt trong bảo vệ và duy trì mật động khoáng chất trong xương, bảo vệ xương khớp. Nếu nồng độ estrogen trong cơ thể giảm đi thì các thành phần trong xương khớp cũng sẽ bị suy yếu dần, làm tăng nguy cơ loãng xương.

Người trẻ vì một số lý do khách quan nào đó như căng thẳng, mệt mỏi, suy giảm buồng trứng,… khiến bệnh loãng xương phát triển.

Chế độ ăn uống là nguyên nhân gây loãng xương ở người trẻ tuổi

Chế độ ăn uống không hợp lý là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh loãng xương ở người trẻ. Trong chế độ ăn hàng ngày, người bệnh chủ yếu sử dụng những thực phẩm có hại cho cơ thể, giá trị dinh dưỡng thấp, thiếu hụt nghiêm trọng canxi, kali, magie khiến hệ xương khớp không đủ chất dinh dưỡng cho xương chắc khỏe.

Tình trạng này nếu diễn ra thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ loãng xương.

Ngoài ra, người trẻ hiện nay có xu hướng sử dụng nhiều đồ ăn nhanh, đồ chế biến sẵn như như pizza, hamburger, xúc xích chiên, khoai tây chiên, thịt xông khói,…  và các thực phẩm nhiều chất béo, không ăn nhiều rau xanh và trái cây khiến cho cơ thể thiếu dưỡng chất, làm mất cân bằng tái tạo xương.

Tác dụng phụ của thuốc và ảnh hưởng các bệnh lý

Một số người dù còn rất trẻ nhưng mắc các bệnh lý nền cần sử dụng thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh như ung thư, xương khớp, thuốc chống co giật, thuốc làm mất xương có corticosteroid, thuốc ức chế bơm proton,… 

Khi sử dụng các thuốc này điều trị trong một thời gian dài sẽ có một số tác dụng phụ xảy ra làm giảm mật độ tế bào xương, giảm khả năng hấp thụ canxi,  tăng nguy cơ loãng xương.

Ngoài sử dụng thuốc điều trị, bệnh loãng xương còn xảy ra ở những người trẻ tuổi mắc các bệnh lý mãn tính như  nội tiết, viêm khớp dạng thấp, hội chứng kém hấp thu, tiểu đường, tim mạch, bệnh thận mãn tính hoặc lupus ban đỏ,…

Ít vận động và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Do cuộc sống và guồng quay của công việc khiến người trẻ không có thời gian để luyện tập thể dục thể thao hàng ngày. Không vận động, ngồi nhiều một chỗ khiến quá trình hủy xương diễn ra nhanh hơn.

Hậu quả của việc này khiến cho cơ bắp bị lão hóa, hoạt động chuyển hóa năng lượng và các chất dinh dưỡng trong cơ thể bị trì trệ gây nguy cơ loãng xương và một số bệnh lý khác.

Ánh nắng mặt trời vào buổi sáng có chứa nhiều vitamin D tự nhiên tốt cho hệ cơ xương khớp. Vitamin D còn được gọi là “vitamin ánh nắng” (Sunshine Vitamin), chỉ cần tắm nắng là có thể hấp thụ được chất này. 

Các thói quen hàng ngày như không dậy sớm hoặc dùng các đồ bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời buổi sáng khiến không thể hấp thụ vitamin D dẫn đến loãng xương. 

Nguyên nhân gây loãng xương ở người trẻ tuổi là do lối sống không lành mạnh

Một lối sống không lành mạnh là không chỉ là nguyên nhân gây ra bệnh loãng xương mà còn các bệnh lý khác. Người trẻ có xu hướng không hoạt động thể dục thể thao hàng ngày, sử dụng các chất kích thích và đồ uống có cồn như thuốc lá, rượu bia, cà phê,… thường xuyên khiến quá trình tái tạo xương không diễn ra làm tăng nguy cơ loãng xương.  

Ngoài ra, những người làm việc văn phòng ngồi quá lâu một chỗ, không tập thể dục rất dễ làm xương bị yếu đi.

Hiện nay, nữ giới có thói quen ăn kiêng giảm cân không khoa học khiến cơ thể không nạp đủ các chất dinh dưỡng có thể dẫn đến loãng xương sớm.

ĐỪNG BỎ QUA: Loãng xương uống sữa gì hiệu quả? – TOP 11 loại sữa tốt nhất hiện nay

Triệu chứng bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi

Tương tự như các độ tuổi khác, người trẻ bị bệnh loãng xương thường gặp các triệu chứng sau:

• Đau nhức xương, đau cột sống đặc biệt ở các vị trí cổ tay, cổ chân và các nhánh xương dài
• Đau lương, mỏi các khớp
• Dáng người khi di chuyển không thẳng, một số người bệnh có thể bị gù lưng
• Chiều cao bị giảm đi đáng kể. Nguyên nhân là do các đốt sống bị sụt lún
• Khắp người có hiện tượng đổ mồ hôi, đôi lúc gặp có cảm giác ớn lạnh.
• Móng chân, móng tay giòn, dễ gãy
• Tụt nướu lợi do xương hàm bị tiêu hủy
• Mệt mỏi, chán ăn

Cách điều trị bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi hiệu quả, an toàn

Bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi là một căn bệnh khó phát hiện vì các triệu chứng thường không rõ ràng khiến người bệnh nhầm tưởng với các bệnh khác. Đây là căn bệnh diễn ra âm thầm và đến một thời điểm mới phát hiện ra, vì vậy ngay khi có triệu chứng người bệnh cần tìm đến bác sĩ để được điều trị kịp thời.

Điều trị loãng xương ở người trẻ tuổi bằng thuốc

Để điều trị bệnh loãng xương hiệu quả, trước hết người bệnh cần tiến hành các xét nghiệm và thăm dò để biết được tình trạng bệnh đang ở mức độ nào, nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là gì để có phác đồ điều trị hiệu quả. Một số các xét nghiệm người bệnh cần làm đó là xét nghiệm máu, chụp X – quang, chụp cộng hưởng,…

Sau khi có xét nghiệm, các bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp với từng bệnh nhân. Các đơn giản và nhanh nhất để điều trị là sử dụng thuốc, người bệnh sẽ được các bác sĩ kê cho một số loại thuốc điều trị loãng xương như: bisphosphonates, Alendronate (Fosamax); Ibandronate (Boniva); Estrogen agonists; Risedronate (Actonel, Atelvia). 

Các loại thuốc này đều có tác dụng làm chậm tiến trình tiêu hủy xương, cải thiện mật độ xương, giúp giảm đau và tránh nguy cơ gãy xương. Tùy vào tình trạng bệnh, độ tuổi và sức khỏe người bệnh các bác sĩ sẽ kê theo liều dùng thích hợp.

Người bệnh nên cẩn trọng khi dùng thuốc chữa loãng xương do trong các thành phần thuốc trên có chứa các tác dụng phụ không mong muốn như gây mệt mỏi, đau đầu, viêm loét dạ dày, đau thực quản và thậm chí gây nguy cơ ung thư vú cao.

Trong quá trình điều trị, người bệnh nên kết hợp vận động và bổ sung các chất dinh dưỡng cho cơ thể như canxi, kali, magie để quá trình phục hồi nhanh hơn, các chất dinh dưỡng này có trong thực phẩm, hải sản và một số loại sữa. Khi điều trị nếu có tình trạng bất thường hoặc các biến chứng phải đến gặp ngay bác sĩ để thăm khám, chữa trị.

Theo dõi sau điều trị là điều bắt buộc với người trẻ. Liệu trình điều trị thường kéo dài lâu nên người bệnh cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Điều trị loãng xương ở người trẻ tuổi bằng Đông y

Tận dụng các dược liệu tự nhiên, người bệnh loãng xương nên sử dụng các bài thuốc dưới đây:

Bài thuốc loãng xương trị thể tỳ hư:

Triệu chứng: Cơ thể mệt mỏi, ốm yếu, da xanh, xương yếu,lưỡi tái, mạch trầm tế.

Bài thuốc điều trị: Lá lốt, bạch truật, hậu phác,thần khúc, phòng sâm (mỗi vị 12g); sa nhân, bạch linh, trích thảo, bán hạ, sơn tra, cao lương khương (mỗi vị 10g).

Bài thuốc loãng xương thể thận dương hư:

Triệu chứng: Cơ thể mệt mỏi, nhức mỏi gối, tay chân sức yếu, liệt dương, đi tiểu đêm, chóng mặt,…

Bài thuốc: Cam thảo, lá lốt, sơn thù, bạch truật, khởi tử mỗi vị 12g; đỗ trọng, cao lương khương, thiên niên kiện mỗi loại 10g; nam tục đoạn, ngũ gia bì mỗi vị 16g; quế chi 6g.

Bài thuốc chữa loãng xương thể huyết ứ:

Triệu chứng: Mệt mỏi, đau nhức các khớp, lưới tía, có hiện tượng xuất huyết trên cơ thể.

Bài thuốc: Xa tiền, xuyên khung, hương phụ tử, phòng sân, cam thảo, tục đoạn, bạch truật, huyết đằng mỗi vị 12g; tô mộc 20g; 16g hoàng kỳ; trần bì, hồng hoa, ngải diệp, uất kim mỗi vị 10g.

Bài thuốc chữa loãng xương thể thận âm suy tổn:

Triệu chứng: Các khớp xương đau mỏi, lưng đau nhức, tinh thần không ổn định, hoa mắt chóng mặt, tóc rụng nhiều, đau nhức răng.

Bài thuốc: Đương quy, cam thảo, tang thầm, hoàng bá, sơn thù, khởi tử, thục địa, quy bản khiếm thực (mỗi loại 12g); ngân hoa, đại táo, bạch linh (mỗi loại 10g).

Điều trị loãng xương ở người trẻ tuổi theo món ăn dân gian

Ngoài việc sử dụng các bài thuốc Đông y, người bệnh có thể chế biến các món ăn giúp điều trị loãng xương.

Món 1: 

Nguyên liệu: 5 con chim sẻ, 20g kỷ tử, 60g gạo tẻ, 15g đại táo

Cách chế biến:

• Chim sẻ làm sạch, bỏ phần nội tạng bên trong và chân
• Cho vào nồi hầm cùng kỷ tử, đại táo, gạo tẻ nấu thành cháo
• Khi cháo chín nhừ, nên gia vị cho vừa ăn

Món 2:

Nguyên liệu: 200g xương sống bò; đẳng sâm, thục địa, thỏ ty tử mỗi vị 10g

Cách chế biến:

• Xương bò rửa sạch, chặt thành các khúc nhỏ
• Các vị thuốc cho vào túi vải buộc chặt  
• Hầm tất cả xương bào cùng các nguyên liệu đến khi chín nhừ
• Nêm gia vị vừa ăn

Cách phòng ngừa bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi

Loãng xương là căn bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống người bệnh. Đối với người trẻ tuổi khi mắc bệnh tuy không khó để điều trị nhưng cần rất nhiều thời gian và công sức thì mới hiệu quả, nếu không cẩn thận có thể chuyển sang những biến chứng nguy hiểm khác.

Biện pháp tốt nhất để người trẻ không bị mắc bệnh loãng xương là phòng ngừa chúng. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa người bệnh có thể tham khảo:

Duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao hàng ngày

Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, vận động nhẹ nhàng chính là cách tốt nhất để phòng bệnh loãng xương hiệu quả. Bài tập có thể từ đơn giản để thực hiện như động tác thể dục cho vai, cổ, chân tay, hông, đùi và bụng vào sáng sớm hoặc giữa giờ để thư giãn. Người bệnh có thể kết hợp bài tập ngay trong cuộc sống hàng ngày như leo cầu thang, đi bộ đi làm từ 5 – 10 phút.

Người bệnh nên lựa chọn tham gia một số bộ môn thể thao theo khả năng của bản thân như yoga, bơi lội, tập thể dục nhịp điệu, đi xe đạp, tập khí công,… Các bộ môn này đều đơn giản nếu tập luyện đều đặn giúp làm giảm khả năng mất xương, tăng cường hấp thu canxi, nâng cao sức khỏe phòng chống các bệnh tật khác.

Có chế độ dinh dưỡng hợp lý

Chế độ ăn dinh dưỡng cho người loãng xương vừa là biện pháp chữa bệnh vừa giúp phòng ngừa bệnh ở người trẻ tuổi hiệu quả. Các tốt nhất và đơn giản nhất là xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý và khoa học. Trong chế độ ăn chắc cần bổ sung thường xuyên các khoáng chất cần thiết cho xương như vitamin D, magie, canxi, kẽm, protein.

Một cách hiệu quả để bổ sung canxi cho hệ cơ xương khớp đó là thói quen uống sữa hàng ngày. Trên thị trường có nhiều loại sữa có tác dụng tốt để phòng ngừa bệnh loãng xương, cung cấp canxi cho người trẻ, người bệnh có thể dễ dàng tìm kiếm trong siêu thị hoặc cửa hàng tạp hóa. 

Trung bình một ly sữa 250ml có thể cung cấp cho cơ thể đến 300mg canxi. Các chế phẩm khác từ sữa như phô mai, yaourt, váng sữa đều có tác dụng tương tự cho người có nguy cơ cao mắc bệnh.

Ngoài ra, nếu không có nhiều thời gian lên kế hoạch ăn uống hàng ngày, người bệnh có thể sử dụng các loại canxi dược phẩm, thuốc bổ sung vitamin D hàng ngày hoặc các thực phẩm giàu canxi có trong rau xanh, hải sản, xương ống,…

Xây dựng lối sống lành mạnh

Thực hiện chế độ ăn khoa học, tránh bỏ bữa, ăn uống điều độ là cách tốt nhất để phòng tránh nhiều bệnh trong đó có loãng xương. Nên ngủ sớm, tránh thức khuya, không sử dụng rượu bia, thuốc lá, cà phê để không ảnh hưởng đến xương khớp. Lý do không sử dụng là trong các đồ uống này có chứa thành phần khiến cơ thể bài tiết canxi, kích thích quá trình mất xương.

Thời gian ngủ tốt nhất giúp bảo vệ xương là từ 10 giờ ngày hôm trước đến 5 giờ sáng hôm sau. Đây là thời gian cơ thể nghỉ ngơi và tái tạo các tế bào xương.

Tắm nắng đúng cách

Nếu bảo vệ da quá kỹ, che chắn cẩn thận không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời buổi sáng thì cơ thể không thể tự tổng hợp các vitamin tự nhiên có trong ánh sáng mặt trời.

Tắm nắng đúng cách bằng việc phơi nắng mỗi ngày trong 15 phút buổi sáng từ 6 – 8 giờ sáng, mỗi lần phơi nắng từ 2 – 3 ngày. Đây là thời gian hấp thụ vitamin D tốt nhất mà không có các tia cực tím có hại cho da.

Thường xuyên khám sức khỏe định kỳ

Việc khám sức khỏe không chỉ giúp người bệnh biết được tình trạng cơ thể của mình mà còn giúp phát hiện loãng xương và một số các bệnh khác nếu có. 

Loãng xương ở người trẻ diễn ra âm thầm và bất thường, khi bị bệnh người bệnh dần bị mất đi các chất cấu thành xương và nếu lượng xương giảm trên 30% sẽ xuất hiện triệu chứng gãy xương. Khám định kỳ là việc cần thiết phải làm nếu muốn phòng tránh và điều trị loãng xương ở người trẻ tuổi. 

Không lạm dụng thuốc

Một trong những nguyên nhân gây loãng xương là do bệnh lý nền và việc sử dụng thuốc quá thường xuyên, liên tục đặc biệt là thuốc giảm đau có chứa corticoid. Tuy nhiên không phải loại thuốc nào cũng tốt cho cơ thể vì có một số loại thuốc sẽ gây ra các tác dụng phụ. Do đó người bệnh trước khi sử dụng thuốc cần phải tìm hiểu và sử dụng đúng theo chỉ định của bác sĩ.

Bệnh loãng xương ở người trẻ tuổi đang ngày càng trở nên phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống ngừa bệnh. Vì vậy phòng ngừa là biện pháp tốt nhất giúp mọi người phòng tránh bệnh loãng xương để có cuộc sống tốt hơn.

ĐỌC THÊM:

• Đo loãng xương và những điều người bệnh cần biết
• TOP 6 loại máy đo loãng xương tốt nhất hiện nay – Công dụng và giá bán